Arboretum

Zaštićeno prirodno područje Arboretum Šumarskog fakulteta u Beogradu predstavlja jedinstven pejzažno-arhitektonski prostor i vredan arhiv domaćih i stranih vrsta drveća, smešten na okućnici Fakulteta, na Banovom brdu, u ulici Kneza Višeslava br.1. Podignut je u periodu 1956-1959. godine, na površini od 3 hektara, a njegov osnivač i dugogodišnji upravnik bio je naš čuveni dendrolog, prof. dr Branislav Jovanović. Tokom 2011. godine, Arboretum je proglašen zaštićenim prirodnim područjem u kategoriji spomenika prirode.

Danas ovde raste preko 300 drvenastih i žbunastih vrsta i unutarvrsnih taksona, predstavljenih sa preko 2.000 primeraka. Prema sistematskoj pripadnosti, zastupljeno je 218 lišćarskih vrsta (Angiospermae) i 24 četinarske vrste (Gymnospermae). Prema poreklu, ovde raste ukupno 77 autohtonih vrsta drveća i žbunja i 146 alohtonih vrsta. Kao dendrološki rariteti ili impozantni primerci pojedinih vrsta, ističu se: dlakavi poljski jasen (Fraxinus pallisae Willmott); tilovina ili negnjil (Petteria ramentacea (Sieber) K. B. Presl); Pančićev maklen (Acer intermedium Pančić); najstariji primerak metasekvoje u Beogradu (Metasequoia glyptostroboides Hu et Cheng); nova forma lovorvišnje, koja je u čast osnivača Arboretuma nazvana ‘Prof. Bane’; vrste američkih hrastova Quercus imbricaria Michx. i Quercus acutissima Carruth; džinovska sekvoja (Sequoiadendron giganteum (Lindl.) Buchh.),himalajski borovac (Pinuswallichiana A. B. Jackson), i mnogi drugi.

Dendrofloristički kapacitet celokupne površine omogućava daljnju introdukciju brojnih novih vrsta, uz očuvanje dela prirodne šumske formacije košutnjačke šume, prisutne u zoni proširenja Arboretuma. Na ulazu, kao poseban dekorativni element i vredna botanička, dendrološka i petrografska zbirka, ističe se alpinetum, formiran tokom 2003. godine. U harmoniji različitih biljnih formi i stenskog materijala, donešenog sa brojnih lokaliteta širom cele zemlje, u zbirci raste preko 60 kultivara ukrasnih četinara i lišćara i 40 vrsta perena.

Kao neposredna posledica razvoja Arboretuma, na površini okućnice Fakulteta formirao se i rasadnik, sa staklenikom, površine 200 m2, i Dunemanovim lejama za uzgoj ožiljenog sadnog materijala i cvetnih kultura na otvorenom prostoru. Danas se ovde odvija uspešna rasadnička proizvodnja, namenjena potrebama nastave i naučno-istraživačkog rada, ali i komercijalnom plasmanu na tržište.

Prevashodno koncipiran za potrebe kompletiranja nastavnog procesa u okviru niza naučnih disciplina koje se izučavaju na Fakultetu, Arboretum ima niz suštinskih vrednosti, predeonih i stvorenih odlika i kompleksnih funkcija. Čineći i deo sistema gradskog zelenila, izražen je i njegov estetski, ekološki i sanitarno-higijenski značaj. Tokom niza decenija, u rad na njegovom održanju i unapređenju stanja, uključivane su generacije studenata i nastavnika Fakulteta, đaka osnovnih i srednjih škola sa područja opštine i šire, kao i članova brojnih udruženja građana. Ponosni smo na uspešno odvijanje ‘hortikulturne terapije’ i podsticanje pozitivnih iskustava učenja osoba sa posebnim potrebama. Takođe, već nekoliko godina, razvijajući kulturu volonterskog rada i ekološke svesti korisnika ovog prostora, ovde se odvijaju brojne edukativne aktivnosti društveno odgovornih kompanija i organizacija.

U toku je rekonstrukcija i revitalizacija ovog dragocenog zelenog prostora, koji predstavlja pravi zeleni biser Čukarice i Beograda. Još uvek – neotkrivena oaza Beograda…

Kontakt: